Nanette Hogervorst over duurzame mode en de Sustainable Fashion Gift Card
Bijgewerkt op: 29 apr. 2021
Nanette Hogervorst is de oprichter van de Sustainable Fashion Gift Card. Daarvoor is ze meer dan zeven jaar actief geweest binnen de financiële sector op het gebied van communicatie en duurzaamheid, werkte ze voor Amnesty International en andere kleine NGO’s. De Sustainable Fashion Gift Card (SFGC) is de eerste cadeaubon in Nederland die gericht is op duurzame mode die je zowel online als offline bij winkels, merken, kledingbibliotheken en zelfs voor modegerelateerde belevenissen kan inleveren. Op 30 oktober sprak ik Nanette over haar visie op duurzame mode en de weg die ze heeft bewandeld.
Waar komt jouw interesse in duurzaamheid vandaan?
Dat komt denk ik voort uit de manier waarop ik ben opgevoed. Mijn ouders hebben heel lang voor de Nederlandse overheid gewerkt in de Filipijnen. Hier werkten ze op plekken waar mensen het minder hadden en waar zelfs niet overal stromend water uit de kraan kwam. Ze hebben mij en mijn broertje en zusje echt opgevoed met het idee dat het in andere delen van de wereld heel anders is dan in Nederland. Ze hebben ons geleerd dat water en grondstoffen niet oneindig zijn, en dat je daar dus ook zuinig op moet zijn. Mijn ouders deden vroeger al veel aan duurzaamheid. Ze recycleden hun afval, vingen regenwater op om voor de plantjes te gebruiken, probeerden zo kort mogelijk te douchen en we hadden als een van de eersten in de jaren 90 zonnepanelen op het dak. Veel praktische kleine, milieubewuste dingen die je makkelijk zelf kunt doen, waren vanzelfsprekend voor ons.
Ik ben opgevoed met het idee dat water en grondstoffen niet oneindig zijn, en dat je daar dus ook zuinig op moet zijn.
Die bewuste manier van leven heeft er dus altijd wel ingezeten. Ik was vroeger ook lid van de WNF Rangers en ben later vrijwilligerswerk gaan doen bij Amnesty International. In mijn studententijd waren er nog niet echt opleidingen op het gebied van duurzaamheid, maar ik volgde naast mijn communicatiestudie wel af en toe cursussen en workshops die vanuit NGO’s en studieverenigingen werden georganiseerd. Uiteindelijk heb ik een baan gevonden bij de ING en daar onder andere voor de duurzame afdeling in België gewerkt en voor Impact Finance.
Wat was voor jou de reden om iets met mode te gaan doen?
Ik heb altijd heel erg van kleding gehouden en als ik iets kocht, lette ik erop dat dingen mooi waren afgewerkt. Mijn moeder heeft ook een atelier voor theaterkostuums, dans, feesten en partijen. Er was daardoor ook altijd kleding om ons heen. We gooiden nooit iets weg, we vermaakten het of we maakten er iets nieuws van. Ik kon ook wel een beetje naaien dus als ik iets in de winkel zag wat ik mooi vond maakte ik het soms zelf na.
Later ben ik me meer in duurzame kleding gaan verdiepen en erover gaan schrijven en bloggen. Ik had weinig kaas gegeten van duurzaamheid binnen de productiesector. Door er veel over te lezen en mensen te spreken die zich daarmee bezighielden heb ik ontzettend veel geleerd. Uiteindelijk heeft dat geleid tot het creëren van de Sustainable Fashion Gift Card.
Waar kwam jouw inspiratie voor de Sustainable Fashion Giftcard vandaan?
Ik was op zoek naar een manier waarop ik mensen op positieve wijze zou kunnen helpen om duurzamere keuzes te maken. Mensen hebben tegenwoordig veel aan hun hoofd en hebben vaak geen tijd om de meest verantwoorde keuzes uit te zoeken. Een giftcard is een cadeautje en heeft een positieve connotatie, en ik denk dat het de ‘lichter groene mensen’ ook kan aanspreken. Stel: je hebt een vriend die duurzaamheid wel belangrijk vindt, maar hij heeft geen tijd om zich er goed in te verdiepen, dan is een giftcard een leuk begin en een subtiele hint om er iets mee te gaan doen. Dat is veel leuker dan steeds te zeggen dat iemand andere keuzes moet gaan maken en er meer op moet gaan letten.
Als je van mode houdt is het ook leuk om op deze manier nieuwe merken of winkels te ontdekken. Daarnaast maak je kennis met nieuwe manieren van kleding consumeren; er is bijvoorbeeld ook een aantal kledingbibliotheken en een modemuseum aangesloten. Ik merk wel dat sommigen dat juist te spannend vinden, met een giftcard van de H&M weten ze precies wat ze krijgen, en zo'n kledingbibliotheek kennen ze vaak nog niet. Maar dat is natuurlijk altijd het geval als je eens wat nieuws probeert.
Hoe reageren mensen op dit initiatief?
Mensen reageren meestal heel enthousiast. Zelf twijfelde ik in het begin nog over mijn idee, omdat een giftcard heel erg gaat over kopen. Ik geloof dat als we milieubewuster willen zijn, we juist minder en bewuster zouden moeten consumeren. Ik ben het zelf ook zeker eens met de uitspraak ‘’we can’t buy our way out of fast fashion’’. We moeten echt op een andere manier kijken naar hoe we met onze grondstoffen en onze kleding omgaan. Dat gaat verder dan een polyester trui vervangen door een trui van gerecycled polyester. Op die manier verandert er te weinig. Het gaat om een écht andere manier van consumeren.
We moeten echt naar een andere manier van consumeren en op een andere manier kijken naar hoe we met onze grondstoffen en onze kleding omgaan.
Er is niks mis met nieuwe kleding kopen, maar het moet wel bewuster. Dat kan ook heel leuk zijn om te ontdekken. Veel mensen weten bijvoorbeeld niet dat er kledingbibliotheken bestaan waar je kleding kunt lenen, of dat er een modemuseum is over innovatie en duurzaamheid waar je inspiratie op kunt doen. We willen zeker niet de boodschap afgeven: je moet minder kopen en je ook nog eens ‘saaier’ kleden. Het kan veel creatiever en leuker! Het is altijd mijn insteek geweest om de horizon van mensen op een positieve manier te verbreden. We proberen een breder palet aan te bieden door niet alleen de mogelijkheid te geven om met je giftcard kleding te kopen, maar ook bijvoorbeeld interessante workshops aan te bieden. Zo geeft de giftcard niet enkel de boodschap af dat je nieuwe spullen moet kopen.
Het is altijd mijn insteek geweest om de horizon van mensen op een positieve manier te verbreden.
Wanneer is kleding volgens jou duurzaam en welke criteria hanteer je voor nieuwe partners die willen deelnemen aan de SFGC?
We plannen een uitgebreide intake met een nieuwe aanmelding en doen ook onderzoek via internet over het bedrijf. Als een bedrijf echt duurzaam is, weten ze waar hun materialen vandaan komen, hoe er met mensen en dieren wordt omgegaan in de productie en wat de impact is op het milieu. Dat moet goed zitten, vinden wij. We toetsen merken aan zes duurzaamheidseisen. Tachtig procent van de collectie van een merk moet aan ten minste één of meerdere van de onderstaande categorieën voldoen:
1. Gecertificeerd
2. Lokaal en transparant
3. Ondersteuning van communities en transparant
4. Innovatie: gebruik van materialen en technologie
5. Innovatie: gebruik van nieuwe bedrijfsmodellen
6. Sieraden en accessoires (gerecycled of gecertificeerd)
Deze selectie van categorieën hebben we gemaakt met aandacht voor mens, milieu en dier. We vinden het belangrijk dat bedrijven weten waar hun spullen worden gemaakt en door wie en hoe. Zo zien we dat veel eigenaren van duurzame merken vaak zelf langs gaan om te controleren hoe het eraan toe gaat in de fabrieken.
Merken die niet in Europa produceren, hebben vaak een mooie visie op hoe zij juist in ontwikkelingslanden een goede bijdrage kunnen leveren en bijvoorbeeld traditioneel vakmanschap in stand kunnen houden door met bepaalde communities te werken. Andere voorbeelden van duurzame productie zijn organisaties die alleen produceren als er ook daadwerkelijk iets besteld is (made-to-order of pre-order), zodat er geen producten overblijven, of organisaties die werken via het principe van Cradle to Cradle. Uiteindelijk moet 80% van de hele collectie aan een van onze categorieën/duurzaamheidseisen voldoen.
80% van de gehele collectie van een merk moet aan onze criteria voldoen om deel te kunnen nemen aan de SFCG.
Dat lijkt me best een uitdaging. Kan een bedrijf eigenlijk wel helemaal duurzaam zijn?
Nee, er is geen enkel bedrijf 100% duurzaam. Daarom gaan wij ook uit van die tachtig procent, er is op elk merk wel iets aan te merken. Er moet ook ruimte kunnen zijn voor verbetering. Als een bedrijf bijvoorbeeld bepaalde certificeringen heeft ingekocht, wil dat niet per se zeggen dat dat beter is dan een merk dat dit niet heeft, maar wel precies weet waar alle stoffen vandaan komen. Het merk Bufandy verkoopt bijvoorbeeld sjaals van Alpaca wol. De oprichtster heeft haar hele productieketen in kaart weten te brengen, van de Alpaca’s die door lokale boeren in Peru worden verzorgd, tot aan het item dat uiteindelijk verkocht wordt. Ze bezoekt de boerderijen in Peru regelmatig om te controleren hoe het eraan toegaat. Organisaties die gecertificeerde stoffen gebruiken, kopen deze in via een tussenpersoon die zelf een bepaalde expertise heeft. Daar is in principe niks mis mee, maar dan sta je wel minder dichtbij en vertrouw je op de tussenpersoon.
Geen enkel bedrijf is 100% duurzaam, er is altijd ruimte voor verbetering.
Duurzaamheid heeft meerdere kanten en het kost veel werk om alles goed uit te zoeken en op te vragen. Vandaar dat wij onze uitgebreide intake zo belangrijk vinden om te controleren op ethisch handelen. Wil een bedrijf deelnemen aan de giftcard omdat ze mee willen liften op de duurzaamheidstrend en bij het eerste zuchtje tegenwind weer vervallen in het normale inkopen, of vinden ze het oprecht belangrijk?
Komt het wel eens voor dat jullie merken moeten afwijzen?
Dat komt zeker voor, maar niet heel vaak. De meesten die zich bij ons aanmelden zijn heel bewust met duurzaamheid bezig en willen zich bij ons aansluiten omdat het hun duurzame strategie onderstreept. Daarnaast heb ik ook weleens een merk afgewezen omdat ik de producten zelf te ‘geitenwollensokkenachtig’ vond. Ik vind dat de producten en de presentatie ervan er ook echt professioneel uit moeten zien, anders is het niet uitnodigend, mensen zijn meestal het niveau van de Zara gewend. We willen wel een positief beeld van duurzame mode bieden. Het stereotype geitenwollen sokken willen we niet bevestigen, dan haken mensen af.
Het stereotype geitenwollen sokken willen we niet bevestigen, dan haken mensen af.
Wat vind je de grootste uitdaging op het gebied van duurzaamheid?
Met mijn bedrijf zou ik het liefst de precieze impact op het milieu willen meten, maar dat is echt heel lastig. Dan zou ik ontzettend veel input nodig hebben van merken en winkels en dat is momenteel niet te doen, maar wel de ambitie voor de toekomst. Voor nu houd ik het daarom bij onze categorieën en criteria.
Op persoonlijk vlak vind ik de grootste uitdaging dat ik mezelf idealiter altijd aan de duurzame standaard wil houden. Op het gebied van kleding heb ik er eigenlijk niet zoveel moeite mee, daar ben ik nu heel gedreven in. Wel heb ik een regel voor mezelf: ik mag één keer in het jaar iets kopen wat ik gewoon écht heel mooi vind en waarvan ik weet dat het over twintig jaar nog in mijn kast hangt. Voor die ene aankoop maak ik dan een uitzondering. Verder huur ik veel kleding bij Lena - the fashion library. Op die manier heb ik toch steeds iets nieuws in mijn kast en hoef ik niet continu nieuwe spullen te kopen. Daardoor is mijn impact op het milieu kleiner.
Wat is een belangrijke les die je in de afgelopen jaren hebt geleerd?
Als ondernemer ben ik echt anders naar de wereld gaan kijken. Ik denk nu bij elk product: wat zit hier precies achter? Wat is het verdienmodel van dit bedrijf? En verdienen ze het geld op een ethische manier?
Ik heb ook gemerkt dat op een duurzame manier ondernemen soms een stuk lastiger is dan 'regulier ondernemen'. Voor de verpakking van de giftcard bleek dat het toch wel handig was als ik die kon dichtplakken met een mooie sticker. Ik kan dan niet zomaar bij de eerste business-to-business aanbieder stickers kopen. Ik wil eerst nakijken welke stickers duurzaam zijn en mezelf ook de vraag stellen: hoe duurzaam moeten ze precies zijn? De meest duurzame keuzes zijn vaak ook het duurst, en je bedrijf moet het ook kunnen overleven. Ik doe steeds onderzoek naar hoe alles dat ik gebruik geproduceerd is. Uiteindelijk is dat het waard, maar het kost me wel veel meer tijd.
Steeds meer mensen worden zich bewust van milieukwesties en willen hun impact op het milieu verminderen, ook op het gebied van kleding. Welk advies zou jij hen geven?
Het is een inkoppertje, maar op het gebied van mode gaat het vooral om bewuster kopen. Als je minder koopt, hoeft dat niet te betekenen dat je er minder gevarieerd uitziet. Het gaat er vooral om dat je weet waar je behoefte aan hebt. Wat vind jij belangrijk? Vind je het, net als ik, heel erg leuk om regelmatig iets nieuws aan te kunnen? Dan is een kledingbibliotheek of kledingruil met vrienden misschien wel iets voor jou. Vind jij het belangrijker dat je een aantal mooie kwaliteitsitems in je kast hebt waar je lang mee kunt doen? Dan kun je ervoor zorgen dat je minder koopt, maar telkens als je iets koopt, goed afwegen of het product duurzaam geproduceerd is of misschien zelfs tweedehands.
Er zijn tegenwoordig steeds meer nieuwe, duurzame opties om er leuk uit te zien, zonder dat je continu nieuwe spullen hoeft te kopen.
Denk vooral na over wat je wél kunt doen. Stel jezelf vragen als: hoe consumeer ik nu? Wat vind ik leuk? Hoe kan ik dat toch blijven behouden maar dan op een duurzame manier? Welke opties zijn er? De behoefte om jezelf te uiten en af te wisselen mag best in stand blijven, dat is ook wie jij bent. Er zijn tegenwoordig steeds meer nieuwe opties waar je gebruik van kunt maken, zonder dat je continu nieuwe spullen hoeft te kopen. Begin klein: doe het samen met vrienden, vraag een keer een duurzame giftcard voor je verjaardag, of spreek met jezelf af dat je op een bepaalde dag tijd vrijmaakt om wat onderzoek te doen naar duurzame merken.
Wat zou je doen als alles mogelijk zou zijn en geld, afstand of andere belemmeringen geen rol zouden spelen? In andere woorden: wat is jouw droom?
Ik denk dat ik dan niet iets anders zou doen dan ik nu doe. Maar als ik heel veel geld had gehad, dan zou ik mijn giftcard met heel veel bombarie op de markt hebben gebracht. Dan zou het natuurlijk allemaal wat sneller gaan. Nu bedenken mijn collega en ik steeds creatieve manieren waarop we meer bereik kunnen creëren en impact kunnen maken.